Quét 3D chi tiết rồng thời Lý

I. Chi tiết Rồng thời Lý

Từ xa xưa con Rồng đã có trong tâm thức người Việt, nhiều huyền thoại về rồng, với biểu hiện linh thiêng, về phát sinh phát triển, như chúng ta từng tự hào là con cháu của Lạc Hồng (Lạc Long Quân và Âu Cơ). Rồng gắn bó trong văn hoá tín ngưỡng dân gian. Rồng là biểu tượng vật linh, mang lại mưa thuận gió hoà, là mong cầu, ước muốn của đời sống cư dân nông nghiệp lúa nước. Nó được phát huy sáng tạo trong nghệ thuật vương triều, đình, đền, chùa truyền thống, mãi mãi đậm sâu trong tiềm thức nhân dân.

 Thăng Long nơi Rồng vàng xuất hiện. Hình tượng con Rồng Lý sáng tạo còn là bảo lưu của con rồng dân gian vốn có lâu đời của dân tộc. Nhà Lý đã duy trì gìn giữ những biểu tượng của Rồng truyền thống, và đưa lại ý nghĩa mới của vương quyền. Hình tượng Rồng thời Lý trở thành biểu tượng cao quý – quyền uy của Vương quyền và linh thiêng của Thần quyền (với đạo Phật là Quốc giáo).

Hình tượng Rồng chỉ thực sự phát triển từ triều Lý (thế kỷ XI-XII), mở đầu cho nền văn minh Đại Việt sau ngàn năm Bắc thuộc. Đây là thời kỳ đạo phật được phát triển mạnh, tinh thần tự cường dân tộc luôn được đề cao, nhiều công trình văn hoá nghệ thuật được xây dựng, nghệ thuật trang trí hoa văn cũng phong phú đa dạng. Hình tượng Rồng mang tính linh thiêng, cao quý. Đường nét mềm mại, tinh tế, bố cục hoàn chỉnh nhất quán, mang rõ phong cách.

Về Hình, khối, Hình dáng Rồng Lý: phần lớn trong  chạm khắc không quá sâu (tức là khối không làm  nổi cao), mà chủ yếu chú ý nhiều đến hình dáng, mang nhiều chất hoạ. Do vậy khi in rập giấy dó lên các chạm khắc thực hiện được tương đối thuận lợi. Bố cục Hình Rồng Lý: được quy vào trong các loại hình học. Chẳng hạn:  Bố cục trong hình Chữ nhật: như các bức chạm đá “Hình Rồng chầu lá đề, đăng đối hai bên là hình các Tiên nữ, nhạc công múa hát” (đế kê chân cột chùa Phật Tích- năm 1057). Các “Hình Rồng chầu lá Đề”, “ hình rồng trên bệ” (tượng Phật, chùa Phật Tích – năm 1066, xã Phật Tích-Tiên Sơn-Bắc Ninh). “Hình rồng trên vách đố” bằng đá (Tháp Chương Sơn – năm 1117), hoặc “Hình rồng trên đồ đất nung “ phát hiện ở khu vực thành Thăng Long. Hình Rồng trong bố cục hình tròn: như chạm đá “Hình Rồng và hoa dây” (Tháp Chương Sơn – năm 1118, Yên Lợi- ý Yên- Nam Định). Hình Rồng trong bố cục hình bán nguyệt: “Các hình Rồng chầu”, (chạm đá – năm 1118, trong trán bia Chùa Long Đội – Đọi Sơn -Duy Tiên – Hà Nam). Hình Rồng trong bố cục hình lá Đề: “Hình Rồng chầu dâng Ngọc”, Gốm (phát hiện ở  khu vực thành Thăng Long Hà Nội).  Hình Rồng trong bố cục hình cánh hoa Sen: “Hình Rồng trong các cánh Liên hoa” bệ tượng (Tháp Chương Sơn – năm 1117), hoặc “Hình rồng trên các cánh hoa Sen” chạm ở mặt trụ đá kê chân cột ở một số công trình kiến trúc Lý mà Khảo cổ học phát hiện được ở khu Hoàng Thành Thăng Long…

 Đặc điểm Hình tượng Rồng thời Lý: mình Rồng kéo dài, thể hiện theo lối nhìn nghiêng. Đầu Rồng với cổ ngước chếch lên cao. Trên lông mày Rồng kết xoắn giống hình số 3 ngửa (theo nhãn vòng Kim cô nhà Phật), và trước trán kết xoắn hình chữ S đứng (ký hiệu tựa hình chớp của hiện tượng tự nhiên ý niệm cổ về  uy lực của Phật Pháp Lôi – Pháp Điện (sấm chớp). Sau gáy rồng, từ hai bên dưới mang tai có dải bờm nhiều tua kết vào nhau bay thả uốn lượn vút nhọn ra phía sau. Chòm râu dưới cằm rồng cũng kết xoắn uốn lượn tương tự phía dưới, nhưng nhỏ và ngắn hơn. Quanh đầu có những viên ngọc lơ lửng và thường có mây quấn. Miệng rồng há rộng để hứng viên ngọc báu. Trên hai hàm có răng nhọn, hai nanh cuối hàm kéo dài uốn cong qua mép liền sát mũi. Mũi Rồng cũng được kéo dài thành một mào hình vòi. Mào của Rồng cũng hơi uốn khúc và chung quanh có viền kiểu ngọn lửa. Môi dưới của Rồng ngắn, còn lưỡi lại rất dài. Từ hàm dưới lưỡi vươn ra uốn lượn  sóng để đỡ lấy viên ngọc đang lơ lửng. Mắt Rồng to tròn và  hơi lồi. Cũng còn có loại đầu Rồng nữa là: cổ uốn xuống gấp khúc rồi ngược lên (trông cổ Rồng như rụt lại) – như đôi rồng chạm trên mặt trán bia Bia chùa Báo Ân (Thanh Hoá). Hoặc Rồng đàn nối đuôi nhau trên thành bậc chùa Sùng Nghiêm Diên Khánh.

II. Quét 3D Rồng thời Lý phục vụ cho nghiên cứu, sản xuất tại Scantech3D

Tại công  ty Scantech3D, tượng Rồng thời Lý được quét bằng máy quét Steinbichler mang tính ổn định và tạo ra những hình ảnh rõ nét, hiệu quả rất nhiều cho quá trình dựng dữ liệu 3D. Dữ liệu quét nhằm phục vụ cho việc số hóa dữ liệu mỹ thuật, đồng thời giúp rút ngắn thời gian chế tạo, có thể in 3D được ngay thành nhiều bản sao với thời gian đột phá. Giờ đây, để có được một bức tượng Rồng thời Lý không cần phải chế tác thủ công nữa, việc làm chủ công nghệ hiện đại giúp bạn có thể sáng tạo ra bất cứ thứ gì!